In Portugal speelt de notaris een cruciale rol bij het kopen van een huis. De belangrijkste verantwoordelijkheden van de notaris omvatten het waarborgen van de legaliteit van de transactie, het opstellen en bevestigen van de eigendomsakte, en het zorgen voor de correcte registratie van het eigendom.

Hier is een overzicht van de taken die een notaris uitvoert tijdens het koopproces:

1. Controle van Eigendomsdocumenten

De notaris verifieert de eigendomsdocumenten van de verkoper om te verzekeren dat de verkoper daadwerkelijk bevoegd is om de woning te verkopen. Dit omvat het controleren van de kadastrale gegevens en eventuele lasten of hypotheken op het eigendom.

2. Opstellen van de Koopakte (Escritura Pública de Compra e Venda)

De notaris stelt de officiële koopakte op, waarin de details van de transactie worden vastgelegd, inclusief de koopprijs, de gegevens van koper en verkoper, en eventuele specifieke voorwaarden die zijn overeengekomen. Deze akte is juridisch bindend zodra deze is ondertekend.

3. Legaliteit en Conformiteit

De notaris zorgt ervoor dat de transactie voldoet aan alle Portugese wetten en dat alle benodigde documenten in orde zijn. De vereiste documenten die de notaris moet controleren en opnemen in het koopproces zijn onder andere:

• Caderneta Predial: Dit is het eigendomsregister dat informatie bevat over de locatie, grenzen, en registratie van het eigendom. Het document toont de officiële status van het onroerend goed en bevestigt dat de verkoper daadwerkelijk de eigenaar is.
• Certidão Permanente: Dit is een certificaat van het kadaster waarin wordt bevestigd dat het eigendom vrij is van hypotheken, lasten, of andere schulden. Het is essentieel om te verzekeren dat de koper geen onverwachte schulden erft.

• Licença de Utilização: Dit is de gebruiksvergunning die aantoont dat het eigendom legaal kan worden gebruikt voor het doel waarvoor het is gebouwd (bijvoorbeeld als woning). Voor oudere gebouwen kan een gelijkwaardig document vereist zijn.
• Ficha Técnica de Habitação: Dit technische dossier van het gebouw bevat alle technische details van de constructie, waaronder informatie over bouwmaterialen en de naleving van bouwvoorschriften.
• Energiecertificaat (Certificado Energético): Dit certificaat geeft informatie over de energie-efficiëntie van het pand en moet door de verkoper worden verstrekt. Het is een wettelijk verplicht document dat essentieel is voor de verkoop.

4. Ondertekening van de Koopakte

De koper en verkoper tekenen de koopakte in aanwezigheid van de notaris. Na de ondertekening wordt de eigendom officieel overgedragen aan de koper.

5. Registratie van het Eigendom

Na het ondertekenen van de koopakte zorgt de notaris ervoor dat het nieuwe eigendom wordt geregistreerd bij het kadaster (Conservatória do Registo Predial). Dit maakt de eigendomsoverdracht officieel en legaal erkend.

6. Betaling van Belastingen

Bij het kopen van een huis in Portugal zijn er verschillende belastingen en kosten waarmee u rekening moet houden:

• Overdrachtsbelasting (Imposto Municipal sobre Transmissões Onerosas de Imóveis, IMT): De IMT wordt berekend op basis van de aankoopprijs of de kadastrale waarde van het eigendom, afhankelijk van welke van de twee hoger is. De tarieven variëren, maar kunnen oplopen tot 7,5% voor luxe onroerend goed.
• Zegelbelasting (Imposto de Selo): Deze belasting bedraagt 0,8% van de koopprijs en moet worden betaald bij de overdracht van het eigendom.
• Notariskosten: De kosten voor de diensten van de notaris variëren, maar liggen meestal tussen de €500 en €1.000, afhankelijk van de complexiteit van de transactie en de waarde van het eigendom.
• Registratiekosten: De kosten voor het registreren van het eigendom bij het kadaster bedragen meestal tussen de €250 en €500.

De notaris is verantwoordelijk voor het berekenen en afdragen van deze belastingen en zorgt ervoor dat alles correct wordt afgehandeld voordat de eigendomsoverdracht wordt voltooid.

In het algemeen fungeert de notaris als een neutrale partij die ervoor zorgt dat de hele transactie correct, transparant en volgens de wet verloopt, wat zowel de koper als de verkoper beschermt.